(نسل دوم ارز های دیجیتال)

اتریوم  (Ethereum)،‌ دومین ارز دیجیتال پلتفرم بزرگ بازار با هدف هوشمند سازی فرایندها و فضایی برای اجرا برنامه های غیرمتمرکز و خودکار، رسما در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ به سرپرستی جوان ۲۳ ساله روسی، ویتالیک بوترین معرفی شد. در ساده ترین جمله، اتریوم یک پلتفرم آزاد مبتنی بر فن آوری بلاک چین است که توسعه دهندگان را قادر می سازد تا برنامه های غیر متمرکز خود را روی آن پیاده سازی کنند. برای درک بهتر اتریوم ابتدا بهتر است کمی با بلاک چین و نحوه کار آن آشنا شوید.

فیلم آموزشی:

آیا اتریوم شبیه بیت کوین است؟ هم بله هم نه. اتریوم هم مانند بیت کوین می تواند به عنوان ارز دسته بندی شود اما کاربردهای اتریوم بسیار متفاوت است.

مانند بیت کوین، اتریوم هم یک بلاک چین توزیع شده عمومی است. اگر چه تفاوت های فنی زیادی بین این دو وجود دارد اما مهمترین تفاوت این دو اهداف و قابلیت هاست. بیت کوین یک برنامه کاربردی خاص از فناوری بلاک چین است. در واقع بیت کوین با هدف یک سیستم پرداخت جهانی، همتا به همتا و غیرمتمرکز ایجاد شده است. در حالی که بلاک چین بیت کوین برای پیگیری مالکیت پول دیجیتال (بیت کوین) استفاده می شود، بلاک چین اتریوم برای اجرای کد های برنامه نویسی برنامه های غیرمتمرکز طراحی شده است .

بلاک چینِ بیت کوین را سیستم عاملی در نظر بگیرید که فقط یک نرم افزار به نام بیت کوین روی آن اجرا می شود و بلاک چین اتریوم را سیستم عاملی در نظر بگرید که هزاران نرم افزار و سرویس مختلف می تواند روی آن فعالیت کنند.

حالا می توانید مفهوم توکن را هم متوجه شوید. در واقع توکن ارزهای برنامه های غیرمتمرکزی هستند که خودشان بلاک چین خصوصی ندارند و از بلاک چین های دیگر مثل اتریوم استفاده می کنند.

در بلاک چین اتریوم، به جای کار برای استخراج بیت کوین، ماینرها برای یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده به نام اتر که شبکه را تامین می کند، کار می کنند. علاوه بر یک ارز دیجیتال تجاری و قابل حمل، اتر همچنین می تواند توسط توسعه دهندگان نرم افزار برای پرداخت هزینه های تراکنش نرم افزار مورد نظر، استفاده شود.

بیت کوین پیشگام ارزهای دیجیتال است؛ این شبکه نوعی نرم افزار روی یک بلاک چین است. با این حال، بیت کوین فقط یک نرم افزار است. مثلا ایمیل یکی از کاربرد های اینترنت است اما فقط یکی از هزاران کاربرد این فناوری است. دکتر گاوین وود، از بنیانگذاران اتریوم تصور کنید در خیابان هستید و قصد دارید سوار تاکسی شوید؛ از اسنپ یک خودرو درخواست می‌کنید و یک ماشین خودران (بدون راننده) شما را سوار می‌کند. تاکسی شما را به یک پمپ بنزین می‌برد و هزینه سوخت را هم از پولی که از مسافرهای قبلی دریافت کرده، پرداخت می‌کند. سپس شما را به مقصدتان می‌رساند و کرایه سفرتان هم از کیف پول الکترونیکی‌ شما پرداخت می‌شود. در زمانی که تاکسی در حال رساندن شما به مقصد است، به صورت خودکار هزینه بیمه سالیانه و بدهی ماهانه مالک خود را هم می‌پردازد. بعد از اینکه شما را پیاده می‌کند به یک تعمیرگاه می‌رود تا عیب‌های احتمالی را هم تعمیر کند.

شاید فکر کنید این‌ها صحنه‌ای از یک فیلم علمی و تخیلی باشد، اما این آینده جهان است؛ قراردادهای هوشمند می توانند آینده جهان را بسازند.

قرارداد هوشمند (smart contract) چیست؟

قرارداد هوشمند یک پروتکل برای تنظیم قراردادها است.

یک قرارداد هوشمند، یک پروتکل ویژه است که برای مشارکت، تأیید یا اجرای مفاد یک قرارداد خاص، فعال می شود. قراردادهای هوشمند معاملات و فرایند ها را به صورت کاملا تضمینی و بدون اشخاص ثالث انجام می دهند. فعالیت و ثبت های قرارداد هوشمند قابل پیگیری و غیر قابل برگشت هستند. قراردادهای هوشمند شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات هدف گذاری شده به طور خودکار می شوند.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند؟

برای درک بهتر می توان اینگونه آن ها را توصیف کرد: آن ها مانند دستگاه های فروش خودکار فعالیت می‌کنند. وقتی شما قصد خرید یک نوشابه با استفاده از این دستگاه ها را دارید، پول را به دستگاه وارد می کنید و دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می کند و نوشابه را تحویل می دهد.

جدا از مسائل فنی، قرارداد های هوشمند هم تقریبا مانند دستگاه های فوق کار می کنند. بدون نیاز به افراد یا سازمان های واسطه فرایند پرداخت یا اجرای یک قرارداد را پردازش می کنند و در صورت صحیح بودن مفاد قرارداد مشخص شده، فعالیت را انجام می دهند.

آن ها تنها دستورالعمل هایی را که به آن ها داده شده را به طور خودکار اجرا می کنند.

در ابتدا، دارایی ها و شرایط قرارداد، کد گذاری می شوند و در بلاک بلاک چین قرار می گیرند. این قرارداد بین نود های پلتفرم توزیع و چندین بار کپی شده است. بعد از پردازش انجام شد، قرارداد مطابق با شرایط مشخص شده اجرا می شود.

شاید برایتان سوال باشد که هوشمند سازی فرایند ها خیلی وقت است که انجام می شود اما تفاوت فرایند قرارداد های هوشمند با فرایند های معمولی در اینترنت، غیرمتمرکز بودن و عدم بازگشت آن است.

مثلا تراکنش های بانکی به صورت هوشمند انجام می گیرند اما مثلا بانک مرکزی میتواند از انجام یک تراکنش جلوگیری کنید. در قرارداد های هوشمند شخص یا نهادی قادر به کنترل یک قرارداد نیست و وقتی مفاد یک قرارداد صحیح باشد، این قرارداد به صورت کاملا خودکار اجرا می شود.

در حالی که تمام بلاک چین ها توانایی پردازش کد را دارند، بیشتر آن ها به شدت محدود هستند. اما بلاک چین اتریوم متفاوت است. اتریوم به جای ارائه مجموعه ای از عملیات های محدود، به توسعه دهندگان اجازه اجرای نرم افزارهای خودکار را روی بلاک چین خود می دهد. بلاک چین اتریوم برای همه کسانی که بتوانند برنامه غیرمتمرکزی ارائه دهند، قابل استفاده است.

ماشین مجازی اتریوم چیست؟

ماشین مجازی اتریوم (EVM)، یک نرم افزار کاملا تورینگ است و روی شبکه اتریوم اجرا می‌شود. این سیستم صرف نظر از زبان برنامه نویسی، به هر میزان که کاربر بخواهد زمان و حافظه در اختیارش قرار می‌دهد. ماشین مجازی اتریوم روند ایجاد برنامه های بلاک چینی را بسیار آسان تر و کارآمد تر از همیشه می‌کند. به جای اینکه برای هر برنامه یک بلاک چین ایجاد کنید می توانید از بلاک چین اتریوم برای هزاران برنامه استفاده کنید.

اتریوم برای چه کاری می تواند مورد استفاده قرار گیرد؟

پلتفرم اتریوم توسعه دهندگان را قادر می سازد تا برنامه های کاربردی غیر متمرکز را ایجاد و راه اندازی کنند. یک برنامه غیر متمرکز یا به اختصار Dapp، می تواند بدون نیاز به واسطه ها و با استفاده از توزیع جمعی یک عمل مخصوص را انجام دهد. برای مثال بیت کوین یک Dapp است که کاربران می توانند توسط آن دارایی های دیجیتالی به اسم بیت کوین را به صورت همتا به همتا منتقل کنند.

مزایای پلتفرم غیرمتمرکز اتریوم چیست؟

از آنجا که برنامه های غیر متمرکز در بلاک چین اجرا می شوند، لذا از تمام ویژگی های بلاک چین نیز می‌توانند استفاده کنند.غیر قابل تغییر بودن – واسطه ها و افراد ثالث نمی تواند هیچ تغییری در داده ها ایجاد کنند.

غیرقابل دستکاری و نفوذ – برنامه ها بر اساس اجماع شبکه فعالیت می کنند. بنابراین امکان سانسور، نفوذ به شبکه یا حذف داده ها نیست.

امن – بدون نهاد مرکزی و تضمین شده توسط رمزنگاری.

همیشه فعال – برنامه ها هرگز متوقف نمی شوند و هیچ کس قادر به جلوگیری از فعالیت آن ها نیست.

هر خدمت متمرکزی می تواند توسط اتریوم غیرمتمرکز شود. خدمات بزرگی مثل پرداخت ها، بیمه،‌ رای گیری و بسیاری از خدماتی که اکنون توسط واسطه ها انجام می شوند، با بلاک چین تمرکز زدایی خواهند شد.

ضعف برنامه های غیر متمرکز چیست؟

عامل انسانی

کد قرارداد ها توسط برنامه نویسان نوشته می شود احتمال اشتباه وجود دارد. اگر قرارداد هوشمند در بلاک چین ثبت شود، دیگر نمی توان تغییر داد. مثال خوبی از خطای انسانی پروژه DAO است. اشتباهات برنامه نویسان در کدنویسی مشکلات زیادی را به وجود آورد – برخی از هکرها از اشتباهات سوء استفاده کردند و ۶۰ میلیون دلار به سرقت بردن

وضعیت قانونی

در حال حاضر، قراردادهای هوشمند توسط همه دولت ها پذیرفته نیستند. بنابراین اگر نهادهای دولتی تصمیم به ایجاد یک چارچوب قانونی برای قراردادهای هوشمند داشته باشند، مسائل جدیدی به وجود خواهد آمد.

هزینه های پیاده سازی

قراردادهای هوشمند بدون برنامه نویسی قابل اجرا نیست. باید یک یا چند برنامه نویس ماهر داشته باشید تا قراردادهای هوشمند به خوبی تنظیم شوند. البته چند ماه پیش سرویس هایی برای ایجاد قرارداد های هوشمند توسط کاربران عادی ایجاد شده است و کاربران خواهند توانست با چند کلیک بعضی از قرارداد های هوشمند خود را تنظیم کنند. البته این سرویس ها هنوز به صورت آزمایشی فعالیت می کنند.

دوو یا سازمان مستقل غیرمتمرکز چیست ؟

در اتریوم همچنین می توان Decentralized Autonomous Organizations یا همان سازمان های مستقل غیرمتمرکز را پیاده سازی کرد. به این ویژگی به اختصار DAO گفته می‌شود. DAO یک سازمان کاملا مستقل و غیرمتمرکز و بدون رهبری واحد است. DAO توسط کد برنامه نویسی، بر روی مجموعه ای از قراردادهای هوشمند نوشته شده و بر روی بلاک چین اتریوم اجرا می شود. این کد برای جایگزینی قوانین و ساختار یک سازمان قدیمی طراحی شده است. یک شکاف DAO باعث شد که بلاک چین جدیدی به وجود بیاید و به طبع آن اتریوم کلاسیک هم پدید آید. در واقع اتریوم قدیمی را اتریوم کلاسیک می گویند و اتریوم جدیدی که از DAO به وجود آمد را مورد استفاده قراردادند.